اهمیت پایش کیفیت توان

موضوع کیفیت توان و انرژی الکتریکی در شبکه‌های انتقال و فوق توزیع به علل: 1- افزایش شدید بارهای غیرخطی نظیر کوره‌های قوس و درایوهای الکتریکیی و یکسو کننده‌ها، 2- سرایت و شیوع آلودگی‌های ناشی از کیفیت توان در نقاط تبادل شبکه‌های انتقال، 3- ایجاد نیروگاه‌های بزرگ پراکنده و تجدیدپذیر و اتصال آنها به شبکه و 4- گذراهای ناشی از کلیدزنی خازن‌ها و ایجاد رزونانس در شبکه که می تواند باعث خسارت‌های هنگفت از طریق، (الف) استهلاک و خرابی تجهیزات شبکه (ترانس، خازن، کابل، CT و PT و …)، (ب)افزایش تلفات انرژی، (ج)عملکرد نادرست دستگاه‌های اندازه‌گیری حفاظتی و کنترلی، (د) خاموشی های ناخواسته گردد اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است.به ویژه برای شرکت های برق منطقه‌ای که مسئولیت انتقال انرژی پاک و با کیفیت را از طریق خطوط انتقال و فوق توزیع بعهده دارند، نظارت بر کیفیت توان شبکه انتقال و فوق توزیع تحت مدیریتشان ضروری می باشد.

بر اساس پیشنهاد استانداردهای IEC61000، نصب دائمی دستگاه‌های مونیتورینگ کیفیت توان در نقاط تبادل شبکه و نقاط اتصال مشترکین صنعتی بزرگ ضروری است که با استفاده از آنها بتوان با تشکیل یک سیستم شامل دستگاه‌های اندازه‌گیری کیفیت توان و جمع‌آوری اطلاعات بصورت دائمی علاوه بر رصد بهنگام کیفیت توان، گزارش‌های ادواری از وضعیت کیفیت توان در شبکه جهت اهداف مختلف را استخراج نمود. از جمله اهداف تهیه گزارش‌های ماهیانه و سالیانه از وضعیت کیفیت توان شبکه و مشترکین برحسب منحنی بار روزانه در فصول مختلف سال می باشد و همچنین داشتن اطلاعات آماری از روند تغییرات کیفیت توان در سال های مختلف و برنامه‌ریزی برای آینده و پیش‌بینی سرمایه‌گذاری های لازم برای اصلاح و جبران است. تدوین مقررات برای مشترکین مختلف بر اساس اطلاعات آماری مشترکین از اهداف دیگر می باشد. همچنین پیش بینی و برآورد الزامات کیفیت توان متقاضیان جدید و سیستم های اصلاح و جبران مورد نیاز آنها و نقطه مناسب برای اتصال آنها به شبکه قبل از اتصال، از نتایج این برنامه می‌باشد.

همچنین می توان از این گزارشات برای تعیین جریمه یا الزمام به جبران مشترکین آلوده کننده بر اساس مقررات و تعرفه ها استفاده نمود.از موارد دیگری که می توان از این اطلاعات استفاده نمود تحلیل حوادث شبکه و رابطه آن با مسائل کیفیت توان و یا پیش‌بینی حوادث قبل از اتفاق توسط تحلیل مشکلات و پدیده‌های کیفیت توان می باشد.

بنابراین داشتن چنین سیستمی می تواند اطلاعات بسیار مفیدی را در جهت استفاده اقتصادی از زیرساخت‌های ایجاد شده برای کیفیت توان را در اختیار شرکت‌های برق، شرکت مدیریت شبکه و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت بر انتقال توانیر قرار دهد و خسارت‌های ناشی از بدی کیفیت توان را بطور موثر کاهش دهد.